برلیان چیست و انواع آن

احتمالا کلمه برلیان را زیاد شنیده‌ید. این کلمه، اسم یک سنگ قیمتی و گران‌بهاست که  قصد داریم در این مطلب به آن بپردازیم. برلیان یکی از سنگ‌های قیمتی و گران‌قیمت است که البته بسیار شناخته‌شده و طبیعتا محبوب است. از جمله دلایل محبوبیت و گران‌قیمت بودن برلیان، برش خاص آن‌ است. این نوع سنگ برش ویژه‌ای دارد، طوری که نور را به شکلی خاص و چشم‌نواز منعکس می‌کند. این قابلیت ویژه برلیان برای انعکاس نور باعث درخشش بیشتر این سنگ قیمتی می‌شود. قصد داریم در این مطلب درباره برلیان صحبت کنیم و آن را بیشتر بشناسیم، پس تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

برلیان چیست

شاید این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که آیا برلیان نام یک سنگ است و اگر هست پس الماس چیست؟ واقعیت این است که سنگی به نام برلیان وجود ندارد. به بیان ساده می‌‌توان گفت که برلیان همان الماس است ولی الماس که به شیوه‌ای هنرمندانه و بسیار خاص برش داده شده و تراش خورده است.

بنابراین، سنگی که که ما تحت عنوان برلیان می‌شناسیم، یک برش خاص از الماس است. برلیان در واقع نام نوع برش است که برای تراش الماس و بعضی از سنگ‌های قیمتی استفاده می‌شود. اگرچه سنگ ارزشمند الماس معمولاً با نمایی بی‌رنگ و درخشان به چشم می‌خورد، رنگ‌های گوناگون این سنگ زیبا در طبیعت وجود دارند که در مقاله «الماس طبیعی + بیش از ۵ رنگ الماس طبیعی» به‌طور مفصل به آن پرداخته‌ایم.

این برش که از سبک برش سوئیسی الهام گرفته شده، زیبایی و درخشش سنگ الماس را چندین برابر می‌کند، به‌گونه‌ای که بعد از برش دادن الماس به این سبک، از الماس تحت عنوان برلیان یاد می‌شود. برش برلیان درخشش خیره‌کننده‌ای به الماس می‌دهد و بسیار هنرمندانه‌ است؛ چون سبب انعکاس بیشتر نور و در نتیجه درخشش بیشتر سنگ موردنظر می‌شود. در ادامه، بیشتر در مورد این سنگ قیمتی و انواع آن خواهیم گفت.

سنگ‌های قیمتی

به طور کلی انواع سنگ‌های قیمتی به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند. دسته اول، شامل سنگ‌های قیمتی می‌شود و سنگ‌های نیمه قیمتی نیز در دسته دوم قرار می‌گیرند. سنگ‌های هر دو گروه با تکنیک‌های خاصی تراش داده می‌شوند و به‌عنوان نگین بر روی پایه‌های فلزی قرار می‌گیرند. از سنگ‌های تراش داده شده در صنعت جواهر سازی و زیورآلات استفاده زیادی می‌شود. مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده قیمت سنگ‌ها میزان خلوص آن‌هاست. هر چه اندازه سنگ بزرگ‌تر باشد، و از درجه خلوص بالاتری برخوردار باشد به همون نسبت قیمت آن هم افزایش پیدا می‌کند.

از جمله سنگ‌های قیمتی می‌توانیم به الماس، یاقوت، زمرد اشاره کنیم. این سنگ‌ها کم‌یاب هستند، و از طرف دیگر جلوه بسیار زیبایی دارند که باعث محبوبیت بیشتر آن‌ها شده است. از همه مهم‌تر اینکه سنگ‌های قیمتی از مقاومت بالایی نیز برخوردارند. نکته‌ای که در خصوص خرید سنگ‌های قیمتی بهتر است به آن اشاره کنیم، این است که امروزه انواع تقلبی این سنگ‌ها نیز در بازار موجودند. بنابراین بهتر است قبل از خرید سنگ‌های قیمتی با ویژگی‌های سنگ‌های قیمتی اصلی بیشتر آشنا شوید، تا تشخیص سنگ‌های قیمتی اصل از تقلبی برای شما آسان‌تر باشد.

یکی از مراجع قابل اعتماد و استناد در سراسر دنیا، موسسه گوهرشناسی GIA است که ضمن بررسی انواع سنگ گرانبها مخصوصاً الماس، گواهینامه‌هایی جهت تأیید و اعلام درجه خلوص الماس صادر می‌کند. پیشنهاد می‌کنیم توضیح جامع ما در مورد این موسسه را در مقاله «مؤسسه گوهرشناسی GIA و 4 معیار تأیید الماس» از دست ندهید.

سنگ‌های نیمه‌قیمتی

سنگ‌های نیمه قیمتی نیز انواع مختلفی دارند. این دسته از سنگ‌های قیمتی از نظر درجه خلوص بسیار متنوع هستند. به بیانی بهتر سنگ‌های قیمتی در طبیعت با درجه خلوص متفاوتی تولید می‌شوند. از جمله سنگ‌های نیمه قیمتی می‌توانیم به فیروزه، اوپال، گارنت و… اشاره کنیم. برای قیمت‌گذاری این دسته از سنگ‌ها به اندازه، درجه خلوص و نوع تراش آن‌ها توجه می‌شود.

پیشنهاد می‌کنیم از زیورآلاتی با سنگ برلیان ای جی دیدن کنید و خلاقیت ما در به کار بردن این نگین زیبا را ببینید.

تفاوت برلیان و الماس

جالب است بدانید در گذشته برای برش سنگ‌های مختلف از سبک برلیان استفاده می‌شده  اما در حال حاضر قوانین و استانداردهای سخت‌گیرانه‌ای در مورد آن وجود دارد. این قوانین سخت‌گیرانه برای انجام برش برلیان از سوی شرکت‌های بزرگی که در زمینه جواهرسازی فعالیت دارند، وضع شده‌اند که به‌نوعی به انحصاری شدن این سبک برش‌زنی برلیان انجامیده است. در گذشته تراش دادن این سنگ‌ها بیشتر به‌صورت سنتی و با استفاده از ابزارهای مخصوص انجام می‌شده، اما امروزه تکنولوژی در صنعت جواهر سازی هم تحولاتی ایجاد کرده و باعث صنعتی شدن برش‌زنی برلیان شده است. به بیانی بهتر امروزه برای برش زدن برلیان از دستگاه‌های مخصوص استفاده می‌شود.

شاید خوب باشد یک‌بار دیگر به این نکته اشاره کنیم که در طبیعت کانی برلیان وجود ندارد و این سنگ الماس است که با برشی به‌نام برلیان، به سنگی تراش‌خورده تبدیل می‌شود که به زیبایی نور را منعکس می‌کند. پس می‌توان گفت که این دو سنگ قیمتی یک تفاوت دارند که  تفاوتی مهم و اساسی به شمار می‌رود. این تفاوت، همان تفاوت در نوع برش دادن سنگ است. بنابراین اگر کانی الماس با برش برلیان برش داده شود، تبدیل به سنگ قیمتی برلیان می‌شود، در غیر این صورت همان الماس است.

انواع برلیان

در خصوص انواع این سنگ لازم به توضیح است که برلیان بیشتر بر اساس رنگ به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. ناگفته نماند که عوامل دیگری نیز مؤثر هستند که از آن جمله می‌توانیم به اندازه، قیراط و برش اشاره کنیم. برای تشخیص رنگ این نوع سنگ، سیستم درجه‌بندی خاص و البته دقیقی وجود دارد. این سیستم دقیق درجه‌بندی برلیان‌ها را بین درجه‌های برلیان کاملاً بی‌رنگ تا برلیان‌های زرد روشن تقسیم‌بندی می‌کنند.

در این تقسیم‌بندی برلیان‌های بی‌رنگ با نماد D نشان داده می‌شوند. این نماد به معنای عدم وجود رنگ در این نوع سنگ‌هاست. برلیان‌های زرد روشن نیز با Z نشان داده می‌شوند. برای دیدن تفاوت رنگ بین برلیان‌ها بهتر است به این نکته توجه کنیم که تشخیص تفاوت رنگ انواع برلیان‌، با چشم غیرمسلح و بدون دستگاه‌های مخصوص امکان پذیر نیست. به طور کلی در خصوص انواع برلیان باید گفت که برلیان‌های بی‌رنگ نادر هستند و از آن‌ها تحت عنوان برلیان خالص یاد می‌شود. این نوع برلیان‌ در مقایسه با دیگر انواع آن، قیمت بیشتری نیز دارند. خلوص بیشتر برلیان‌های بی‌رنگ سبب شده تا افراد در هنگام خرید، بیشتر متمایل به خرید این نوع برلیان باشند.

برلیان بی‌رنگ نادر و کمیاب است. این موضوع در افزایش قیمت آن نسبت به انواع دیگر برلیان مؤثر است. در خصوص رنگ برلیان نیز می‌توان گفت، که اگرچه برای تشخیص دقیق رنگ انواع برلیان یک سیستم تقسیم‌بندی دقیق وجود دارد و بر اساس آن تقسیم‌بندی می‌شوند، رنگ برلیان‌هایی که زرد روشن هستند، زیر نور زیاد با چشم غیرمسلح هم دیده می‌شود. به‌این‌ترتیب در تقسیم‌بندی و درجه‌بندی رنگ برلیان هر چه به سمت برلیان‌هایی با مقیاس‌های پایین‌تر بروید، رنگ زرد آن‌ها هم بیشتر به چشم می‌خورد. همگام با افزایش رنگ زرد در برلیان قیمت آن نیز کاهش پیدا می‌کند. ناگفته نماند که این روند کاهش قیمت تا رسیدن به یک رنگ خاص متوقف می‌شود.

برلیان در رنگ‌هایی مثل قرمز، آبی، سبز و صورتی هم وجود دارد که بسیار نادر و منحصربه‌فرد هستند. برای برلیان‌های رنگی هم، سیستم دقیق اندازه‌گیری رنگ برلیان وجود دارد. این سیستم اندازه‌گیری، عمق رنگ در برلیان را تشخیص می‌دهد. رنگ برلیان و میزان عمق آن هم بر روی قیمت‌گذاری برلیان مؤثر است. در یک نگاه کلی، برلیان رنگی بسیار نادر و کمیاب است و همین مورد باعث افزایش قیمت برلیان شده است.

تقسیم‌بندی دیگری هم برای این نوع سنگ وجود دارد. بر اساس این تقسیم‌بندی، برلیان به دو دسته تقسیم می‌شود. دسته اولی که از آن‌ تحت عنوان برلیان طبیعی یاد می‌شود و دسته دوم تقسیم‌بندی که شامل برلیان‌های مصنوعی است. از برلیان‌ مصنوعی تحت عنوان سنگ اتمی نیز یاد می‌شود. عاملی که باعث این تقسیم‌بندی شده، میزان درخشش برلیان است. برلیان‌های مصنوعی یا اتمی، به‌تدریج و با گذشت زمان در صورت تماس با آب، کدر می‌شوند و از میزان درخشش آن‌ها کاسته خواهد شد. این در صورتی است که برلیان طبیعی همیشه درخشش خاص خود را دارد و با گذشت زمان کدر نخواهد شد. از طرف دیگر، انعکاس نور برلیان مصنوعی کمتر از انعکاس نور در برلیان طبیعی است.

هر قیراط برلیان چند گرم است

اگر به سنگ الماس و برش برلیان علاقه‌مند باشید، حتماً می‌دانید که واحد سنجش برلیان، با طلا متفاوت است. برای توزین انواع الماس معمولاً از واحدی به نام «قیراط» استفاده می‌شود که به اختصار «.ct» نوشته می‌شود. این واحد اندازه‌‌گیری، برابر با دویست میلی‌گرم یا یک‌پنجم گرم است. ریشه این واژه که در ظاهر عربی به‌نظر می‌رسد، در اصل یونانی است و از واژه «carob» گرفته شده که به دانه‌های ریزی از درختی به همین نام اشاره دارد که در زمان‌ قدیم برای حفظ تعادل ترازو، روی کفه دیگر قرار داده می‌شده است.

قیمت برلیان بیشتر است یا طلا

اگرچه طلا و برلیان در قطعات جواهر در کنار هم به چشم می‌خورند، سنجش ارزش هر یک، معیارهای خاصی دارد که با دیگری متفاوت است. برای ارزیابی قیمت طلا، کارشناسان میزان خلوص قطعه طلا یا عیار آن را معیار قرار می‌دهند. در مورد برلیان نیز چهار معیار مشهور وجود دارد که در اصطلاح «4cs» نامیده می‌شوند و بر این اساس «رنگ»، «نحوه برش»، «میزان شفافیت» و «وزن» مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده کیفیت انواع الماس هستند. به‌این‌ترتیب، قیمت هر گرم برلیان اصل، وابسته به ویژگی‌هایی است که تاییدکننده خلوص آن هستند.

به این ترتیب، تعیین قیمت هر قیراط برلیان در مقایسه با هر گرم طلا، عددی دقیقی به دست نخواهد داد. به‌عبارت بهتر، با در نظر داشتن اینکه کیفیت هریک از این دو، به شاخص‌های متفاوتی وابسته است، این مقایسه تنها در صورتی امکان‌پذیر است که طلا و الماس از کیفیت یکسانی برخوردار باشند. با فرض اینکه مقدار یکسانی از طلای ۲۴ عیار با خلوص کامل را با همان مقدار الماس اعلی مقایسه کنیم، قیمت برلیان بیشتر از طلا خواهد بود.

سخن آخر

به‌عنوان سخن پایانی باید گفت که در این مقاله به توضیح بیشتر در مورد برلیان و انواع آن پرداختیم. گفتیم که برلیان یکی از سنگ‌های قیمتی است که از ارزش و بهای نقدی بالایی برخوردار است. به طور معمول کانی‌‌ها و سنگ‌های قیمتی در طبیعت وجود دارند. این سنگ‌ها جمع‌آوری‌ می‌شوند و بعد از برش دادن، به‌عنوان نگین در صنعت جواهرسازی و ساخت زیورآلات مورداستفاده قرار می‌گیرند.

در خصوص برلیان و انواع آن یک نکته جالب وجود دارد، و آن این است که در طبیعت، سنگی تحت عنوان سنگ برلیان وجود ندارد. برلیان از سنگ الماس ساخته می‌شود. برای ساخت سنگ برلیان از یک سبک خاص برش استفاده می‌شود. سبک برش برلیان بسیار ظریف و دقیق است. این برش در سنگ، زوایای مختلفی ایجاد می‌کند. انعکاس نور از سطح برلیان، در مقایسه با الماس بیشتر است و به همین دلیل برلیان درخشش خیره‌کننده‌ای دارد. این درخشش چشم‌نواز در کنار سختی و مقاومت بالای آن از دلایل اصلی محبوبیت برلیان به شمار می‌رود.