در این مطلب خواهید خواند:
طلا و جواهر دو واژهای هستند که معمولاً با هم به کار میروند و شاید فکر کنید تفاوت طلا و جواهر چندان مهم نیست. اما شاید برای شما نیز جالب باشد که با وجود اینکه این دو کلمه زیاد با هم دیده میشوند، مشابه نیستند و تفاوتهایی نیز با هم دارند. در این مطلب با ما همراه باشید تا ضمن تعریف این دو محصول، به بیان تفاوت آنها نیز بپردازیم.
تفاوت طلا و جواهر در یک نگاه
زیورآلات طلا و جواهر، هر دو از جنس طلا هستند اما در ساخت جواهرات از سنگهای قیمتی مثل برلیان، سنگهای نیمه قیمتی یا نگینهای اتمی نیز استفاده میشود. گاهی اوقات نیز قسمت بیشتر وزن جواهرات شامل سنگهای قیمتی است یعنی وزن طلای بهکار برده شده در آنها چندان چشمگیر نیست.
شاید تصور کنید که جواهرات، زیورآلات گرانقیمتی هستند که در ساخت آنها از سنگهای قیمتی ارزشمند بهره گرفته شده است. اما در تولید جواهرات نیز گاهی سنگهای سواروسکی که در اصطلاح «نگین اتمی» نامیده میشوند، به روی قطعات طلا مینشینند. به این ترتیب، جواهرات اتمی تا اندازهای درخشش و جذابیت سنگهای اصل را دارند اما مقرونبهصرفهتر از آنها هستند.
اگرچه شاید تصور کنید که در ساخت جواهرات، عمدتاً از نگینهای الماس طبیعی استفاده میشود، طیف گستردهای از سنگهای قیمتی برای ساخت جواهرات ارزشمند به کار میرودند. از جمله این سنگهای قیمتی میتوان به سنگهای ماه تولد و برلیان اشاره کرد.

طلا چیست؟
طلا فلز گرانبهایی است که سالیان زیادی از کشف آن میگذرد. زیبایی ظاهری این فلز، در کنار ویژگیهای برتر آن، سبب محبوبیت طلا شده است. جالب است بدانید، دمای ذوب پایین طلا آن را فلزات دیگر متمایز میکند. این دمای ذوب به حدی است که طلا بهراحتی با استفاده از گاز شهری قابل ذوب شدن است.
مانند سایر فلزات، طلا نیز از خاصیت رسانایی بهرهمند است. اما طلارسانای قوی به شمار نمیرود و در مقایسه با نقره از قابلیت رسانایی کمتری برخوردار است. از ویژگیهای برجسته طلا، واکنشپذیری دشوار آن است تا جایی که بهسختی دچار واکنشهای شیمیایی میشود. این فلز در مقابل هوا و رطوبت از مقاومت بالایی برخوردار است و به طور کلی استحکام و ماندگاری بالایی دارد.
مطمئناً شما نیز درباره عیارهای مختلف طلا شنیدهاید و احتمالاً میدانید که معیار تقسیمبندی طلا عیار آن است. عیار طلا که به بیانی بهتر درجه خلوص طلا به شمار میرود، به میزان چگالی طلا در هر گرم اطلاق میشود و هرچه درجه خلوص طلا بیشتر باشد، به همان نسبت قیمت آن نیز افزایش پیدا میکند.
اگر به موضوع خلوص طلا و شیوه سنجش آن علاقه دارید، توصیه میکنیم مطالعه مقاله روشهای تشخیص عیار طلا را از دست ندهید.
اگه قصد دارید قطعه طلایی بخرید که همیشه همراه شما باشد، بهتره از طلایی با عیار ۱۸ استفاده کنید چون طلای ۱۸ عیار، حساسیت و آلرژی ایجاد نمیکند. حتماً می دانید که طلا فلزی زرد رنگی است و زیورآلاتی که از طلا ساخته میشوند هم به همین رنگ دیده میشوند؛ اما در خصوص رنگ طلا بهتر است به این نکته نیز اشاره کنیم که هرچند از طلای سفید در جواهرسازی استفاده میشود و در مواردی کمیاب و نادر، زیورآلات طلا به رنگهایی مانند صورتی و سبز نیز تهیه میشوند، رنگ اصلی طلا زرد است و طلاهای رنگی مثل طلا سفید از ترکیب طلا با فلزات دیگر بهدست میآیند. مثلا از ترکیب طلا با فلزاتی مثل نیکل و پالادیوم، طلای سفید تولید میشود. ناگفته نماند که همیشه زیورآلات زردرنگ، طلا محسوب نمیشوند. زیورآلاتی که از طلا ساخته میشوند، شمارهای مخصوص دارند که معمولاً در سطح داخلی آنها حک میشود. در نتیجه برای تشخیص طلای اصلی از فلزاتی که به این رنگ در میآیند، بهتر است به شماره آنها توجه کنید.

جواهر چیست؟
در تعریفی ساده، جواهر به زیورآلاتی گفته میشود که برای ساخت آنها از طلا در کنار سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی بهره گرفته میشود. در برخی موارد نیز برای ساخت جواهرات از نگینهای اتمی استفاده میکنند تا قطعات مقرونبهصرفهای تولید شود. در گذشته، زیورآلات بنا به کاربردهای مختلفی مانند رفع بلا و جلوگیری از نفوذ شیاطین استفاده میشدند. این موارد بیشتر به دلیل نیرو یا خواص سنگهای قیمتی بود که در ساخت زیورآلات به کار میرفتند و افراد معتقد بودند که بعضی از سنگها خواص و فواید منحصربهفردی دارند.
به طور کلی، جواهرات در فرهنگهای مختلف به شیوههای متفاوتی استفاده میشوند و باورهای متفاوتی در مورد آنها وجود دارد. در توضیح بیشتر تفاوت بین کاربرد جواهرات در فرهنگهای مختلف، یک مثال جالب نشان می دهد که در آسیا استفاده از جواهرات بهعنوان پابند یا نگین بینی رواج بیشتری دارد. در اروپا هم اشکال دیگر جواهرات نظیر انگشتر، سنجاق، دستبند و… مورداستفاده قرار میگیرند. تا اینجا گفتیم که جواهرات، ترکیبی از طلا و سنگهای قیمتی هستند، و در نتیجه برای ساخت آنها در ابتدا نیاز به یک پایه طلایی هست.
ساخت جواهرات
نحوه ساخت جواهرات نیز با ساخت زیورآلات طلا متفاوت است. در ابتدا با توجه به جواهری که قصد ساختش را دارید، یک پایه طلایی مناسب ساخته میشود. بهعنوان مثال پایه طلایی انگشتر با پایه طلایی مورد نیاز برای ساخت گردنبند جواهر متفاوت است. پس در مرحله اول، یک پایه طلایی داریم که هنوز سنگ یا سنگ قیمتی روی آن قرار داده نشده است. از این پایه تحت عنوان پایه جواهر یاد میشود.
محل قرارگیری سنگ قیمتی، روی پایه جواهر مشخص میشود و سپس سنگ قیمتی یا نگین اتمی در جای مناسب خود قرار خواهد گرفت. در مرحله بعد هم برای تکمیل ساخت جواهر نیاز به سنگهای قیمتی، نیمهقیمتی یا نگینهای اتمی خواهد بود. سنگهای مورداستفاده باید با ظرافت برش و صیقل داده شوند. بهتر است به این نکته نیز اشاره کنیم که برش سنگهای قیمتی از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی بهدرستی برش داده شوند، درخشندگی فزایندهای خواهند داشت.
قیمت طلا و جواهر یکی دیگر از تفاوتهای چشمگیر این دو کالا است. به طور کلی برای محاسبه قیمت طلا و جواهر ابتدا با توجه به وزن طلای قطعه مورد نظر، قیمت طلا به ازای هر گرم، محاسبه میشود و بعد به عدد بهدستآمده، مبلغی تحت عنوان اجرت ساخت اضافه خواهد شد. در نهایت هم با افزودن سود فروشنده قیمت نهایی محاسبه میشود. تفاوتی که وجود دارد در مبلغ موردنظر برای اجرت ساخت است. اجرت ساخت طلا تنها مربوط به همان هزینه موردنظر برای ساخت طلا خواهد بود؛ اما برای جواهر، اجرت ساخت شامل هزینه چند کار متنوع است. اجرت ساخت مربوط به ساخت پایه طلا، اجرت ساخت مربوط به برش و تراشکاری سنگ یا سنگهای قیمتی بهکاررفته شده برای ساخت جواهر و… در نتیجه به طور کلی میتوان گفت اجرت ساخت جواهر در مقایسه با اجرت ساخت طلا بیشتر است. از طرف دیگر، موقع خرید جواهر، فروشنده، مبلغ بیشتری را بهعنوان سود خود در نظر میگیرد؛ بنابراین برای شخص فروشنده سود فروش جواهر بیشتر از طلا است که این خود باعث افزایش قیمت جواهر میشود.

فرق بین طلا و جواهر
به طور کلی با مفهوم طلا و جواهر آشنا شدید. با وجود تفاوت طلا و جواهر، هر دو در دستهبندی زیورآلات قرار میگیرن. شاید به همین دلیله که افراد بیشتر این دو کلمه رو در کنار هم به کار میبرن، و به تفاوت طلا و جواهر چندان توجهی نمیکنن. شباهت عمده بین اونها که باعث استفاده از این دو کلمه در کنار هم میشه، طلای استفاده شده برای ساخت طلا و جواهره. برای ساخت هر دوی اونها از فلز و آلیاژ طلا استفاده میشه. با وجود این شباهت، تفاوت طلا و جواهر رو هم نباید نادیده گرفت. یکی از مهمترین تفاوتهای موجود بین طلا و جواهر استفاده از سنگهای قیمتی، سنگهای نیمه قیمتی یا نگینهای اتمی برای ساخت اونهاست. اصلی ترین تفاوت طلا و جواهر، اینه که در ساخت طلا، تنها از فلز طلا که یک فلز زرد رنگ با مقاومت بالا در مقابل واکنشپذیریه، استفاده میشه. برای ساخت جواهر در کنار طلای استفاده شده، از سنگهای قیمتی نیز استفاده میشود.
تفاوت طلا و جواهر از نظر هزینه
عمدهترین تفاوت طلا و جواهر رو در قسمتهای قبل بیان کردیم. اما در نتیجه استفاده از سنگهای قیمتی، هزینه هم تغییر میکند. این فرق جواهر با طلا، تا حد زیادی به نفع فروشندهست. چون وقتی ما قطعهای طلا میخریم، علاوه بر قیمت طلا و اجرت ساخت، سودی در حدود ۷ تا ۸ درصد به فروشنده میدهیم. اما وقتی از فروشنده، جواهر بخریم، چیزی حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد سود به مبلغ طلا و اجرت ساخت اضافه میشه. عجیب نیست که اجرت ساخت جواهر از طلا بیشتر باشه چون باید علاوه بر هزینه سنگ قیمتی، اجرت ساخت پایه، و صیقلزنی سنگ رو هم پرداخت. در وقت خرید باید به این تفاوت طلا و جواهر هم توجه کرد.

تفاوت طلا و جواهر در فروش
گفتیم که برای خرید جواهر باید مبلغ بیشتری پرداخت بشه و این تفاوت طلا و جواهر در زمان خرید، هزینه بیشتری رو به خریدار تحمیل میکنه. علاوهبراین، چون جواهر نگین داره، حتما باید از فروشگاه قابل اعتمادی خریداری بشه تا نگران تقلبی بودن نگین یا سنگ قیمتی نباشید.
اما فروش جواهر هم مورد دیگهای از تفاوت طلا و جواهر رو نشون میده. اگه تصمیم به فروش طلا داشته باشید، به طلا فروشی مراجعه میکنید و فروشگاه، فقط با کم کردن اجرت ساخت، طلا رو به قیمت روز میخره.
در مورد جواهر داستان همینجا تموم نمیشه. فروشنده قیمت سنگها رو با مبلغی که در زمان خرید پرداخت کردید مقایسه میکنه و مابه التفاوت رو به شما پرداخت میکنه.
تفاوت طلا و جواهر در زمان فروش بیشتر از قبل اهمیت پیدا می کنه. چون حتما باید برای فروش فاکتور رو به همراه داشته باشید تا برای فروش، بیش از ۱۵ تا ۲۰ درصد بهعنوان اجرت ساخت از شما کم نشود.
جمعبندی
بهعنوان سخن پایانی باید گفت در این مقاله به توضیح بیشتر در مورد تفاوت طلا و جواهر پرداختیم. در خصوص تفاوت طلا و جواهر دانستید که طلا به زیورآلاتی گفته میشود که از فلز و آلیاژ طلا ساخته میشوند. طلا یک فلز زرد رنگ است که استفاده از آن برای مصارف مختلف از جمله ساخت زیورآلات از گذشته تا به امروز رواج داشته است. طلا زیورآلاتی هستند که به طور کامل از همین فلز ساخته میشوند. رنگ آنها هم عموماً زرد است.
در برخی موارد از ترکیب طلا با دیگر فلزات طلاهای رنگی نظیر طلا سفید ساخته میشود که به زیورآلات ساخته شده از آنها هم طلا گفته میشود. برای ساخت جواهر هم از طلا استفاده میشود، اما تفاوتهایی بین آنها وجود دارد. یکی از مهمترین تفاوتهای موجود که سبب تفاوت طلا و جواهر شده است، این موضوع است که برای ساخت جواهر از طلا در کنار سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی استفاده میشود. در برخی موارد هم سنگهای قیمتی مورداستفاده برای ساخت جواهر از وزن طلای استفاده شده، سنگینتر هستند. برای ساخت جواهر از طلا یک پایه برای نگهداری سنگهای قیمتی ساخته میشود و پس از آن سنگهای قیمتی بر روی پایه طلایی گذاشتهشده و در نهایت جواهر ساخته میشود.